Solunum Sistemi [Konu Anlatım]

Kayıt tarihi : 16/12/10

Solunum Sistemi

Gelişmiş yapılı hayvanlar ile insanlarda,
atmosfer havası ile vücut hücreleri arasında gaz değişimini sağlayan
sistemdir. (Deri, akciğer, solungaç yaprak trake…) İnsanlar akciğer
solunum sistemine sahiptir. Solunum sisteminin görevini yapması için
dolaşım sistemiyle bağlantılı olarak çalışması gerekir.

Solunum
organları yoluyla vücuda alınan oksijenin besinleri yakmasıyla
hücrelerde enerji üretilmesine hücre solunumu denir. Hücre solunumunun
sürekliliğini sağlamak için hücrelere oksijen (O2) taşınmalı ve solunum
sonucu oluşan karbondioksit de (CO2) ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Bu
durumu sağlayan sisteme solunum sistemi denir.

Solunum Sisteminin Bölümleri
İnsanlarda
bir kanal şeklinde olan solunum sistemi burun, yutak, soluk borusu,
bronşlar, akciğerler, diyafram ve göğüs kaslarından oluşur.

Burun
Solunum
borusunun başlangıç kısmıdır. Solunum havasının dışarıdan vücuda
girmesini sağlar. Burun, alınan havanın nemlendirilmesini, ısıtılmasını
ve temizlenmesini sağlar.

Yutak

Yemek borusu ile nefes
borusunun birleştiği yerdir. Burundan gelen havayı nefes borusuna
iletir. Yutulan lokmaların da yemek borusuna geçmesini sağlar.

Nefes (Soluk) Borusu

Yutak
ile akciğeri birbirine bağlar. İçinde yutağa doğru uzanan titrek tüyler
vardır. Bu tüylerin tek yönlü hareketleriyle tutulan toz parçalarını ve
mukus salgısını yutağa getirir.

Soluk borusu, üst kısmında
genişleyerek gırtlağı oluşturur. Gırtlakta konuşmamızı sağlayan ses
telleri bulunur. Soluk borusu yutkunurken yutaktaki kapakçıkla
kapatılır. Soluk borusunun her zaman açık kalmasını içerisindeki yarım
ay kıkırdakları sağlar. Ancak bronşçuklarda bu kıkırdak halkalar
bulunmaz.

Bronşlar

Soluk borusu alt kısmında ikiye
ayrılarak bronşları oluşturur. Bir çift olan bronşlar, akciğer
içerisinde dallanarak bronşçukları oluşturur. Bronşçuklar baloncuklar
şeklinde bulunan alveoller (hava kesesi) ile sonlanır.

Akciğerler

Göğüs
boşluğunda ve kalbin çevresinde bulunur. Bir çift olan akciğerler
atmosfer havası ile kan arasında gaz değişimini sağlar. Akciğerler
içerisindeki bronşçuklar ucunda üzüm salkımı şeklinde alveoller (hava
keseleri) bulunur.

Alveoller üzerinde kılcal kan damarları bulunur. Oksijen ve karbondioksit değişimi alveoller üzerinde gerçekleşir.

Sağ ve sol olmak üzere iki bölümden oluşmuştur.

Akciğerde sağ bölüm 3 parçadan sol bölüm ise iki parçadan oluşur. Çünkü sol bölümde kalp bulunur.

Alveol,
kılcal damarlar ile gaz alış verişinin yapıldığı yerdir. Kısaca gaz
alış verişi alveoller ile kılcal damarlar arasında difüzyon ile olur.
Soluk alındığında alvollerden oksijen kana geçerek alyuvarlar tarafından
tutulur. Alyuvarlar hemoglobin bulundurduğu için O2 taşıma kapasitesi
yüksektir.

Dokuya gelen alyuvarlar O2 yi buraya bırakırlar. Buradan da CO2 alarak akciğerlere taşırlar.

Diyafram ve Göğüs Kasları

Göğüs
ve karın boşluğunu ayıran diyafram kası ile kaburgalar arasındaki göğüs
kasları kasılıp gevşeyerek akciğerin balon şeklinde hacminin
değişmesini sağlarlar.

Solunum Sisteminin Çalışması

Solunum sisteminin temel amacı, kan ile temiz havayı yan yana getirerek gaz değişimini sağlamaktır.

O2

→

Atmosfer havası Alveol kılcalları

←

O2

Solunum
sisteminin çalışması istemsiz ve ritimsel olup omurilik soğanı
tarafından yönetilir. Bir insan dakikada 12-15 kez nefes alıp verebilir.
Solunum sisteminin çalışmasında 2 temel olay gerçekleşir.

a) Soluk alma olayı

b) Soluk verme olayı